دیابــت شایعترین بیماری مزمن و از مهم ترین مشکلات بهداشتی، درمانی و اقتصــادی در جهــان می باشد. این بیماری سالیانه منجر به حدود ۴ میلیــون مــرگ می شود. تخمین زده شده که شیوع دیابت از ۹/۳ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۱۰/۲ درصد در سال ۲۰۳۰ برسد. رئیس انجمن دیابت ایران شیوع ابتلا به دیابت در میان جمعیت بالای ۱۸ سال کشور را ۱۲ درصد اعلام کرده است.
اهمیــت بیمــاری دیابــت بــه علــت شــیوع بــالای آن و عــوارض حاد و مزمن متعــددی می باشــد کــه متعاقــب آن ایجــاد می‌شــود. یکی از شایعترین عوارض مزمن دیابت زخم پای دیابتی است که در اثر کاهش خونرسانی به اندام تحتانی به علت مشکلات عروقی متعاقب دیابت بوجود می آید. شیوع جهانی زخم پا در مبتلایان به دیابت ۶ درصد و در ایران نیز ۳ درصد می باشد.
از مهمترین عوامل خطر زخم پای دیابتی می توان به نوروپاتی دیابتی، بیماری عروقی، تغییر شکل پا و کاهش مقاومت در برابر عفونت اشاره کرد. علیرغم استفاده از روش های مختلف پیشگیری و مداخله های انجام شده برای درمان زخم پای دیابتی، همچنان شیوع آن بالا بوده است. زخم پای دیابتی منجر به قطع عضو در بیماران دیابتی می شود.
با توجه به هزینه بالای درمان و بستری طولانی مدت و همچنین درصد بالای قطع عضو، شیوه های مختلفی تاکنون برای درمان زخم پای دیابتی در سراسر دنیا به کار گرفته شده است و درمان های جدیدی نیز در دست تحقیق است. تکنیک های متعددی برای ایجاد التیام در زخم های دیابتی ایجاد شده که شامل پانسمان های نوین، دبریدمان زخم و استفاده از فشار منفی است.
التیام و درمان زخم با استفاده از فناوریهای جدید از جمله وکیوم تراپی که با اعمال فشار منفی بر روی عضو مبتلا باعث افزایش جریان خون عضو و بهبودی سریعتر آن می شود، یکی از مباحث نوین پزشکی در دنیا است.
پژوهش مقایسه روش های درمان زخم پای دیابتی
این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقایسه ای بود که بر روی دو گروه مبتلایان به زخم پای دیابتی تحت وکیوم تراپی و پانسمان های نوین از مرداد تا بهمن ماه ۱۳۹۸ در کلینیک زخم و بخش های بستری بیمارستان الزهرا و امین انجام شد.
پس از تصویب طرح در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پژوهشگر از بین ۳۲۳ فرد مبتلا به زخم پای دیابتی مراجعه کننده به مراکز نمونه گیری در طی ۷ ماه، تعداد ۱۴۰ فرد مبتلا به زخم پا که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، از طریق نمونه گیری آسان انتخاب نمود.
نتایج پژوهش
نتایج این مطالعه نشان داد که در هر دو گروه از ابتدای درمان زخم در حال بهبود است. با مقایسه میانگین نمره مشخصات زخم در هفته های مختلف می توان نتیجه گرفت که هر دو روش استفاده از پانسمان نوین و وکیوم تراپی بر ترمیم زخم در مبتلایان به پای دیابتی موثر است.
با مقایسه میانگین نمره مشخصات زخم بین دو گروه می توان فهمید که از هفته سوم به بعد اختلاف معنی داری در میانگین نمره مشخصات زخم بین دو گروه وجود دارد و کاهش میانگین نمره مشخصات زخم در گروه وکیوم تراپی بیشتر بود بنابراین به نظر میرسد که روش وکیوم تراپی برای بیمارانی که زخم های عمیق با ترشحات زیاد دارند و احتیاج به زمان طولانی تری جهت ترمیم زخم دارند مناسب تر است.
در حالیکه بیمارانی که زخم‌های سطحی‌تر دارند و مدت زمان کمتری جهت درمان نیاز دارند، می‌توانند از نتایج مثبت پانسمان‌های نوین در درمان زخم سود ببرند. بدون این که هزینه‌های وکیوم‌تراپی به آن‌ها تحمیل شود.
نویسندگان:
عصمت حسن زاده قهدریجانی: دانش آموخته کارشناسی ارشد پرستاری داخلی جراحی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
فخری صبوحی: (نویسنده مسئول) مربی، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، گروه پرستاری سلامت بزرگسالان، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
مریم شیرازی: مربی، گروه پرستاری سلامت جامعه، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
منبع پژوهش: