هدف نهایی مراقبت از زخم، تسریع در بهبود و جلوگیری از مزمن شدن زخمهای حاد است. بخشی از این فرآیند شامل انتخاب پانسمان مناسب برای زخم است که ویژگیهای زخم را تکمیل میکند.
بازار ۶.۶ میلیارد دلاری پانسمانهای پیشرفته زخم دهها تنوع را ارائه میدهد که انتخاب پانسمان مناسب برای زخم را دشوار می کند.
هر دو پانسمان آلژینات، متشکل از جلبک دریایی یا کلپ دریایی و پانسمانهای فوم ساخته شده از محلولهای پلیمری، اگزودا را جذب کرده و زخم را مرطوب نگه میدارند. پانسمانهای مبتنی بر کلاژن یا سیلیکون به تحریک بافت جدید و رشد عروق خونی کمک میکنند و هیدروژلها و هیدروکلوئیدها به زخمها اجازه می دهند رطوبت خود را حفظ کنند. Front Bioeng Biotechnol ۲۰۲۰. doi:10.3389/fbioe.2020.00182))
هر دسته از پانسمان ممکن است حاوی مواد اضافی مانند کلسیم، عسل یا نقره باشد تا فعالیت و اثر ضد میکروبی را افزایش دهد. (Cellulose ۲۰۲۰;۲۷:۳۸۵-۴۰۰. doi.org/ 10.1007/ s10570-019-02795-1)
با توجه به مجموعه ای از احتمالات، کارشناسان و متخصصان چگونه بهترین گزینه را برای هر بیمار انتخاب می کنند؟
در یک دنیای ایده آل، ادبیات پانسمان زخم به ما کمک می کند تا از بین محصولات متعدد انتخاب کنیم، اما متاسفانه، ما حداقل شواهدی برای انتخاب و حمایت از استفاده از یک محصول نسبت به محصول دیگر داریم.” نقل از مرکز جامع سرطان Hope
کارآزماییهای با کیفیت بالا که کارایی پانسمانهای زخم مختلف را مقایسه میکنند، دشوار است.
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۴ که اثربخشی پانسمان زخم را بررسی کرد، کارشناسان دریافتند که ادبیات حاوی «دادههای متناقض زیادی» است، با تعداد کمی از کارآزماییهای تصادفیسازی شده کنترلشده که به وضوح مزیت مواد یا دستهبندی پانسمانهای زخم را نشان میدهند.
دکتر وونگ گفت: “هیچ زخم یا بیماری مشابه نیستند” و بنابراین هیچ پانسمان زخمی یک “درمان واحد” برای همه زخمها فراهم نمیکند.
مانند وجود انواع پانسمان، انواع مختلفی زخم نیز وجود دارد، زخم وریدی و زخم پای دیابتی، زخمهای فشاری و زخمهای ناشی از تشعشع و سوختگی با طیف وسیعی از ویژگیها (بافت نکروز شده و عفونی، استخوان اکسپوز شده، ترشح بیش از حد) وجود دارند.
فاکتورهای بیمار مانند دیابت، فشار خون، بیماری عروق محیطی، سرطان و سیگار نیز بر ترمیم زخم تاثیر میگذارند.
پس از شناسایی عوامل خطر بیمار، دکتر چانگ با تکیه بر چهار اصل اساسی مراقبت از زخم برای هدایت تصمیم گیری خود تمرکز میکند.
اصل اساسی مراقبت از زخم
این اصول که تقریباً دو دهه پیش توسعه یافته اند، با نام اختصاری TIME نشان داده می شوند:
بافت (Tissue)
عفونت/التهاب (Infection)
رطوبت (Moisture)
لبه ها (edges)
هنگام معاینه زخم، باید به دنبال بافت مرده یا عفونی، میزان رطوبت و فاصله لبه های زخم از یکدیگر بود.
اگر لبهها از هم فاصله زیادی داشته باشند، برای بستن زخم از یک پانسمان مثل چسب شکمی استفاده میکنند. دکتر چانگ خاطرنشان کرد: «با گذراندن این مراحل، میتوان مسیر را به سمت استفاده از یک پانسمان بهینه طی کنیم.»
ارزیابی این موارد به علاوه ارزیابی سلامت کلی بیمار و عملکرد اعضای مختلف بدن باعث می شود بهترین راهکار را برای ترمیم زخم انتخاب کرد.