“ویراهستی” (یا واقعیت مجازی) (به انگلیسی: Virtual Reality) به اختصار وی‌آر (VR)، نوعی تجربه همانندسازی شده است که کاملاً همانند یا متفاوت از دنیای واقعی است. کاربردهای ویراهستی متفاوت است و شامل سرگرمی (مثلاً بازی‌های ویدیویی)، آموزش (مثلاً آموزش پزشکی یا نظامی) و تجارت (مثلاً جلسات مجازی) می شود. انواع دیگر فناوری هستی‌افزایی به سبک وی‌آر شامل هستی افزوده و هستی ترکیبی است که گاهی به عنوان هستی گسترش یافته یا گستران هستی یا XR شناخته میشود.
در حال حاضر، سیستم‌های استاندارد ویراهستی، هدست‌های ویراهستی یا محیط‌های چندگانه برای تولید تصاویر، صداها و سایر احساسات واقعی استفاده می‌کنند که حضور فیزیکی کاربر را در یک محیط مجازی شبیه‌سازی می‌کنند. فردی که از ابزارهای ویراهستی استفاده میکند قادر است به اطراف دنیای مصنوعی نگاه کند، در آن حرکت کند و با ویژگی‌ها یا موارد(اجسام) مجازی تعامل داشته باشد. این افکت معمولاً توسط هدست‌های ویراهستی متشکل از یک نمایشگر روی سر با یک صفحه نمایش کوچک در جلوی چشم ایجاد میشود، اما می‌تواند از طریق اتاق‌هایی با طراحی خاص با چندین صفحه نمایش بزرگ نیز ایجاد شود. ویراهستی معمولاً بازخورد شنیداری و تصویری را در بر می‌گیرد، اما ممکن است انواع دیگر بازخورد حسی و نیرویی را از طریق فناوری لمسی نیز امکان‌پذیر کند.
آشکار است که این فناوری پیشرفته نقشی مهم و تاثیرگذار بر حوزه ی سلامت و درمان دارد و رویکردی تازه در زمینه های پایش سلامت ، تشخیص بیماری و درمان در اختیار پزشکان قرار داده است.در این مقاله سعی شده اشاره ای محدود به تعدادی از ابزارهای پزشکی که با کمک فناوری واقعیت مجازی امر تشخیص و درمان را سهولت بخشیدند، داشته باشیم.
برخی ابزارهای واقعیت مجازی در پزشکی
اندوسکوپی مجازی،برونکوسکوپی مجازی و کلونوسکوپی مجازی:
انجام این دسته از اقدامات پزشکی به طریق کلاسیک ، علاوه تهاجمی بودن و گاها نیاز به بستری بیمار ، معایبی هم جون امکان ایجاد جراحت در سطح بافت و عدم امکان عبور از دیواره کولون را نیز دارا می باشند .
فناوری ویراهستی با تصویر برداری سه بعدی از ارگان مورد نظر و پردازش های سه بعدی و ایجاد مدل آناتومیک ، فرآیند تشخیص و درمان را بدون محدودیت حرکتی و به صورت کاملا غیر تهاجمی و بدون نیاز به بستری بیمار ، امکان پذیر می کند.
آموزش پزشکی :
استفاده از فناوری های نوین باعث پیشرفت آموزش و ارتقای یادگیری میگردد.یکی از کاربرد های واقعیت مجازی استفاده از آن در جهت آموزش فعال آناتومی و فیزیولوژی به دانشجویان پزشکی است. با استفاده از این تکنولوژی دانشجویان می توانند در یک محیط شبیه سازی شده به صورت موثر تری آموزش ببینند.
برنامه ریزی برای جراحی :
تصویر سازی های سه بعدی ارگان اطلاعات کامل تری از وضعیت بیمار پیش از جراحی در اختیار پزشک قرار میدهد .به علاوه بیمار نیز با مشاهده جراحی شبیه سازی ارتباط موثر تری با پزشک خود برقرار میکند و از حجم نگرانی های پیش از جراحی کاسته میشود.
جراحی های فک و صورت:
از کاربرد های تکنولوژی واقعیت مجازی در دندان پزشکی و جراحی های فک میتوان تصویر برداری های سه بعدی ، پیش بینی وضعیت بیمار پس از جراحی را نام برد.